Informacje ogólne

Cudzoziemiec przyjeżdżający do Polski jest zobowiązany do posiadania ubezpieczenia zdrowotnego. Jest to Jeden z dokumentów wymaganych przy ubieganiu się o wizę, jak też dokument niezbędny do złożenia wniosku o zezwolenie na pobyt czasowy.

Podstawowe regulacje, dotyczące zasad i zakresu udzielania świadczeń opieki zdrowotnej oraz ich finansowania, zawiera ustawa z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych.

Zapewnienie świadczeń opieki zdrowotnej oraz finansowanie tych świadczeń, a także refundacja leków, należą do zadań Narodowego Funduszu Zdrowia (NFZ).
Cudzoziemiec przebywający w Polsce może korzystać ze świadczeń publicznej służby zdrowia, finansowanych ze środków publicznych, jeżeli jest ubezpieczony w NFZ albo uprawniają go do tego przepisy o koordynacji.

Cudzoziemiec będzie podlegał obowiązkowemu ubezpieczeniu zdrowotnemu, jeżeli spełnia warunki do objęcia go tym ubezpieczeniem, określone w art. 66 ustawy. W pozostałych przypadkach może przystąpić do ubezpieczenia zdrowotnego dobrowolnie (art. 68 ustawy) poprzez zawarcie umowy z NFZ.

Ubezpieczenie zdrowotne związane jest z obowiązkiem płacenia składki, która jest różna w zależności od rodzaju ubezpieczenia zdrowotnego:

	Obowiązkowe	Dobrowolne
Kto może się ubezpieczyć	Osoby, o których mowa w art. 66 ustawy	Osoby, o których mowa w art. 68 ustawy, które nie podlegają obowiązkowi ubezpieczenia zdrowotnego
Wysokość składki	wynosi 9% podstawy składki, którą jest najczęściej przychód w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, np. jeśli mamy zawartą z pracodawcą umowę o pracę lub też umowę zlecenie. Natomiast część składki (do wysokości 7,75% podstawy wymiaru) pomniejsza kwotę podatku, jaki pracodawca odprowadza od naszej umowy.	w II kwartale 2015 wynosi 364,83 zł (czyli 9% od podstawy, którą jest przeciętne miesięczne wynagrodzenie w sektorze przedsiębiorstw z poprzedniego kwartału). Składka na dobrowolne ubezpieczenie zdrowotne wpłacana jest na konto ZUS 78 1010 1023 0000 2613 9520 0000. Składka jest miesięczna i niepodzielna, jej wysokość ulega zmianie co kwartał. Informacje, dotyczące wysokości aktualnej składki, znajdują się na stronie internetowej MOW NFZ lub można je uzyskać pod numerem telefonu: 22 456 74 01
Płatnik składek	dla pracowników – pracodawca, dla bezrobotnych – urząd pracy, dla emerytów i rencistów – najczęściej ZUS	Osoby, które prowadzą pozarolniczą działalność gospodarczą, albo takie, które ubezpieczyły się dobrowolnie w NFZ, opłacają składkę samodzielnie

Świadczenia przysługujące z tytułu ubezpieczenia zdrowotnego w NFZ (w odróżnieniu od świadczeń z tytułu ubezpieczenia chorobowego, o czym będzie mowa poniżej), nie obejmują świadczeń pieniężnych. Ubezpieczony w NFZ może liczyć wyłącznie na świadczenia polegające na opiece zdrowotnej, którymi są m.in. badanie i porada lekarska, leczenie, rehabilitacja lecznicza, opieka nad kobietą ciężarną i dzieckiem, pielęgnacja chorych i niepełnosprawnych, orzekanie i opiniowanie o stanie zdrowia.

Leczenie osoby ubezpieczonej w NFZ z zasady jest bezpłatne. Zdarza się jednak, że pacjent musi pokryć koszty niektórych świadczeń. Niefinansowane przez NFZ są świadczenia, które nie znajdują się w wykazach świadczeń gwarantowanych, określonych w rozporządzeniu Ministra Zdrowia. Jednakże można złożyć do NFZ indywidualny wniosek o refundację leczenia i być może zostanie on rozpatrzony pozytywnie.

Z poniesieniem kosztów (w całości lub w części) przez pacjenta, będzie wiązać się też:

wykupienie zleconych przez lekarza leków,
zakwaterowanie i wyżywienie w sanatorium oraz zakładzie opiekuńczo-leczniczym,
skorzystanie z niektórych usług transportu sanitarnego,
wydanie niektórych orzeczeń czy zaświadczeń, np. orzeczenie o zdolności do prowadzenia pojazdów mechanicznych,
udzielenie świadczeń zdrowotnych, jeżeli jedyną i bezpośrednią przyczyną ich udzielenia było zdarzenie spowodowane stanem nietrzeźwości pacjenta.

Każdy pacjent, korzystający ze świadczeń zdrowotnych, jest przyporządkowany do oddziału wojewódzkiego NFZ. Przynależność do konkretnego oddziału zależy od miejsca zamieszkania i zgłoszenia.

Ubezpieczony w NFZ, oprócz dostępu do usług powszechnej służby zdrowia, może też korzystać bezpłatnie z usług prywatnych podmiotów (np. poradnia, szpital, gabinet stomatologiczny), pod warunkiem, że taki podmiot ma podpisaną z NFZ umowę na te usługi. NFZ, w terminie 14 dni, ma obowiązek zamieszczania na swojej stronie internetowej informacji o zawarciu każdej umowy o udzielaniu świadczeń opieki zdrowotnej.

Zazwyczaj prywatne placówki medyczne mają podpisane umowy z NFZ na świadczenie niektórych tylko usług (np. poradnia laryngologiczna). W takim przypadku osoba ubezpieczona może w tej prywatnej placówce udać się po bezpłatną poradę do laryngologa, zaś za pozostałe usługi będzie musiała zapłacić.

Znakiem dla pacjenta, że w prywatnej placówce może on skorzystać ze świadczeń w ramach ubezpieczenia w NFZ, jest tablica informacyjna. Każdy bowiem prywatny podmiot, udzielający takich świadczeń, musi umieścić na zewnątrz budynku, w którym udzielane są te świadczenia, tablicę z logo NFZ i nazwą świadczeniodawcy.

Oprócz tablicy informacyjnej w dobrze widocznym miejscu powinny znaleźć się m.in.:

informacje o godzinach i miejscach przyjęć oraz o osobach, które przyjmują pacjentów;
informacje o miejscach i godzinach pracy podwykonawców, np. laboratoriów, do których kierowani są pacjenci;
zasady zapisów na wizyty, informacje o trybie składania skarg i wniosków;
wykaz praw pacjenta;
adres oraz numer telefonu Rzecznika Praw Pacjenta oraz numery telefonów alarmowych ratownictwa medycznego: 112 i 999

Lekarz, udzielający świadczeń w ramach umowy z NFZ, nie może w godzinach wykazanych w harmonogramie pracy udzielać świadczeń odpłatnie (komercyjnie).