Dostępne dla cudzoziemców formy prawne prowadzenia działalności gospodarczej w Polsce

Problematykę podjęcia działalności gospodarczej przez cudzoziemca w Polsce reguluje art. 13 Ustawy o swobodzie działalności gospodarczej. Ustawa na oznaczenie cudzoziemców, którzy jako osoby fizyczne chcą wykonywać działalność gospodarczą na terytorium Polski, używa pojęcia „osoba zagraniczna”. Określone przez ustawę zasady podejmowania i wykonywania działalności gospodarczej na terytorium RP przez osoby zagraniczne są zróżnicowane w zależności od statusu prawno-międzynarodowego osób zagranicznych.

Na terytorium RP żadne odrębne zasady podejmowania i wykonywania działalności gospodarczej nie obowiązują wobec osób zagranicznych:

z państw członkowskich Unii Europejskiej (Austria, Belgia, Bułgaria, Chorwacja, Cypr, Czechy, Dania, Estonia, Finlandia, Francja, Grecja, Hiszpania, Holandia, Irlandia, Litwa, Luksemburg, Łotwa, Malta, Niemcy, Portugalia, Rumunia, Słowacja, Słowenia, Szwecja, Węgry, Włochy, Zjednoczone Królestwo Wielkiej Brytanii);
z państw członkowskich Europejskiego Stowarzyszenia Wolnego Handlu – EFTA (Islandia, Liechtenstein, Norwegia, Szwajcaria);
z państw będących stroną umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym (Norwegia, Islandia, Liechtenstein);
z państw nie będących stronami umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym, które mogą korzystać ze swobody przedsiębiorczości na podstawie umów zawartych przez te państwa z Unią Europejską i jej państwami członkowskimi (Szwajcaria).

Osoby te mogą podejmować i wykonywać działalność gospodarczą na terytorium Polski na takich samych zasadach, jak obywatele polscy, co oznacza, że mogą oni bez dodatkowych wymagań podejmować i prowadzić każdą dopuszczoną polskim prawem formę działalności gospodarczej.

Aby pozostałe osoby zagraniczne mogły podejmować i wykonywać działalność gospodarczą na terytorium Polski na takich samych zasadach jak obywatele polscy, muszą spełniać dodatkowe warunki, wymienione w poniższej tabeli:

Podstawa prawna z ustawy o swobodzie działalności gospodarczej	Kto może podejmować i wykonywać działalność gospodarczą na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej na takich samych zasadach jak obywatele polscy?	Podstawa prawna do wydania dokumentu
art. 13 ust. 2 pkt 1 lit. a	posiadacze zezwolenia na pobyt stały	art. 195 ustawy z dnia 12 grudnia 2013 r. o cudzoziemcach
art. 13 ust. 2 pkt 1 lit. b	posiadacze zezwolenia na pobyt rezydenta długoterminowego UE	art. 211 ustawy z dnia 12 grudnia 2013 r. o cudzoziemcach
art. 13 ust. 2 pkt 1 lit. c	posiadacze zezwolenia na pobyt czasowy, udzielonego w celu kształcenia się na studiach pierwszego stopnia, studiach drugiego stopnia lub jednolitych studiach magisterskich, albo studiach trzeciego stopnia w Polsce	art. 144 ustawy z dnia 12 grudnia 2013 r. o cudzoziemcach
brak podanego artykułu	posiadacze zezwolenia na pobyt czasowy w celu połączenia się z rodziną, udzielonego cudzoziemcowi przybywającemu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub przebywającemu na tym terytorium w celu połączenia się z rodziną, będącemu członkiem rodziny cudzoziemca, zamieszkującego na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej: co najmniej przez okres 2 lat na podstawie kolejnych zezwoleń na pobyt czasowy, w tym bezpośrednio przed złożeniem wniosku o udzielenie mu zezwolenia na pobyt czasowy dla członka rodziny – na podstawie zezwolenia udzielonego mu na okres pobytu nie krótszy niż 1 rok (art. 159 ust. pkt 1 lit. e ustawy o cudzoziemcach) na podstawie zezwolenia na pobyt czasowy, o którym mowa w art. 151 ust. 1 (zezwolenie na pobyt czasowy w celu prowadzenia badań naukowych (art. 159 ust. pkt 1 lit. f ustawy o cudzoziemcach) na podstawie zezwolenia na pobyt czasowy, udzielonego w celu prowadzenia badań naukowych, gdy cudzoziemiec ten posiada dokument pobytowy, o którym mowa w art. 1 ust. 2 lit. a rozporządzenia Rady nr 1030/2002, opatrzony adnotacją „naukowiec”, wydany przez inne państwo członkowskie Unii Europejskiej, jeżeli umowa o przyjęciu cudzoziemca w celu realizacji projektu badawczego zawarta z właściwą jednostką naukową tego państwa przewiduje przeprowadzenie badań naukowych także na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej (art. 159 ust. pkt 1 lit. g ustawy o cudzoziemcach) na podstawie zezwolenia na pobyt czasowy w celu wykonywania pracy w zawodzie wymagającym wysokich kwalifikacji (art. 159 ust. pkt 1 lit. h ustawy o cudzoziemcach) w związku z udzieleniem zgody na pobyt ze względów humanitarnych (art. 159 ust. pkt 1 lit. i ustawy o cudzoziemcach	art. 159 ust. pkt 1 z wyłączeniem okoliczności o których mowa w ust. 1 pkt1 lit. a-d ustawy z dnia 12 grudnia 2013 r. o cudzoziemcach
art. 13 ust. 2 pkt 1 lit. c	posiadacze zezwolenia na pobyt czasowy ze względu na inne okoliczności, udzielonego cudzoziemcowi posiadającemu zezwolenie na pobyt rezydenta długoterminowego UE, udzielone przez inne państwo członkowskie Unii Europejskiej oraz: zamierza wykonywać pracę lub prowadzić działalność gospodarczą na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej na podstawie przepisów obowiązujących w tym zakresie na tym terytorium lub zamierza podjąć lub kontynuować na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej studia lub szkolenie zawodowe lub wykaże, że zachodzą inne okoliczności uzasadniające jego zamieszkiwanie na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej	art. 186 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 12 grudnia 2013 r. o cudzoziemcach
art. 13 ust. 2 pkt 1 lit. c	posiadacze zezwolenia na pobyt czasowy ze względu na inne okoliczności, udzielonego członkowi rodziny małżonkowie cudzoziemca, posiadającego zezwolenie na pobyt rezydenta długoterminowego UE, udzielone przez inne państwo członkowskie Unii Europejskiej	art. 186 ust. 1 pkt 4 ustawy z dnia 12 grudnia 2013 r. o cudzoziemcach
art. 13 ust. 2 pkt 1 lit. d	posiadacze zezwolenia na pobyt czasowy, udzielonego przybywającemu na terytorium RP lub przebywającemu na tym terytorium w celu połączenia z rodziną członkowi rodziny posiadacza zezwolenia na pobyt stały, zezwolenia na pobyt rezydenta długoterminowego UE, statusu uchodźcy lub ochrony uzupełniającej. Za członka rodziny cudzoziemca uważa się: osobę pozostającą z cudzoziemcem w uznawanym przez prawo Rzeczypospolitej Polskiej związku małżeńskim; małoletnie dziecko cudzoziemca i osoby pozostającej z nim w uznawanym przez prawo Rzeczypospolitej Polskiej związku małżeńskim, w tym także dziecko przysposobione; małoletnie dziecko cudzoziemca, w tym także dziecko przysposobione, pozostające na jego utrzymaniu, nad którym cudzoziemiec sprawuje faktycznie władzę rodzicielską; małoletnie dziecko osoby pozostającej z cudzoziemcem w uznawanym przez prawo Rzeczypospolitej Polskiej związku małżeńskim, w tym także dziecko przysposobione, pozostające na jej utrzymaniu, nad którym sprawuje ona faktycznie władzę rodzicielską. Za członka rodziny małoletniego cudzoziemca, któremu nadano status uchodźcy lub udzielono ochrony uzupełniającej, przebywającego na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej bez opieki, uważa się także jego wstępnego w linii prostej lub osobę pełnoletnią, odpowiedzialną za małoletniego zgodnie z prawem obowiązującym w Rzeczypospolitej Polskiej.	ustawa z dnia 12 grudnia 2013 r. o cudzoziemcach
art. 13 ust. 2 pkt 1 lit. e	posiadacze statusu uchodźcy	art. 13 ustawy z dnia 13 czerwca 2003 r. o udzielaniu cudzoziemcom ochrony na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej
art. 13 ust. 2 pkt 1 lit. f	posiadacze ochrony uzupełniającej	art. 15 ustawy z dnia 13 czerwca 2003 r. o udzielaniu cudzoziemcom ochrony na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej
art. 13 ust. 2 pkt 1 lit. g	posiadacze zgody na pobyt ze względów humanitarnych lub zgody na pobyt tolerowany	art. 226 Ustawy z dnia 12 grudnia 2013 r. o cudzoziemcach
art. 13 ust. 2 pkt 1 lit. h	posiadacze zezwolenia na pobyt czasowy, pozostający w związku małżeńskim, zawartym z obywatelem polskim mieszkającym w Polsce	Ustawa z dnia 12 grudnia 2013 r. o cudzoziemcach
art. 13 ust. 2 pkt 1 lit. i	posiadacze zezwolenia na pobyt czasowy w celu wykonywania działalności gospodarczej, udzielonego ze względu na kontynuowanie prowadzonej już działalności gospodarczej na podstawie wpisu do CEIDG	Ustawa z dnia 12 grudnia 2013 r. o cudzoziemcach
art. 13 ust. 2 pkt 2	cudzoziemcy, którzy korzystają w Rzeczypospolitej Polskiej z ochrony czasowej	art. 106 ust. 1 ustawy z dnia 13 czerwca 2003 r. o udzielaniu cudzoziemcom ochrony na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej
art. 13 ust. 2 pkt 3	cudzoziemcy, którzy posiadają ważną Kartę Polaka	Ustawa z dnia 7 września 2007 r. o Karcie Polaka
art. 13 ust. 2 pkt 4	cudzoziemcy, którzy są członkami rodziny w rozumieniu art. 2 pkt 4 ustawy z dnia 14 lipca 2006 r. o wjeździe na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, pobycie oraz wyjeździe z tego terytorium obywateli państw członkowskich Unii Europejskiej i członków ich rodzin, dołączającymi do obywateli państw członkowskich UE, EFTA i EOG, lub przebywającymi z nimi	art. 2 pkt 4 ustawy z dnia 14 lipca 2006 r. o wjeździe na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, pobycie oraz wyjeździe z tego terytorium obywateli państw członkowskich Unii Europejskiej i członków ich rodzin

Uwaga! Osoby zagraniczne, nie spełniające warunków, o których mowa powyżej, mają prawo do podejmowania i wykonywania działalności gospodarczej wyłącznie w formie spółki komandytowej, komandytowo-akcyjnej, z ograniczoną odpowiedzialnością lub akcyjnej. Osoby te mogą też przystępować do takich spółek oraz obejmować bądź nabywać ich udziały lub akcje.

Umowy międzynarodowe, zawarte pomiędzy Polską a niektórymi państwami, mogą wprowadzać dodatkowe ograniczenia lub uprawnienia. Ministerstwo Spraw Zagranicznych prowadzi internetową bazę traktatową, w której można sprawdzić, czy została zawarta umowa międzynarodowa, która modyfikuje zasady podejmowania działalności przez obywateli danego państwa na terenie RP.

Obecnie taka umowa obowiązuję jedynie pomiędzy RP i Stanami Zjednoczonymi.