Wolontariat w Polsce

Osoby młode, gotowe do zdobycia doświadczeń zawodowych, częstokroć rozpoczynają swoją ścieżkę zawodową od wolontariatu – czyli ochotniczych świadczeń, wykonywanych bez wynagrodzenia.

Polskie prawo reguluje warunki świadczenia usług przez wolontariuszy. Są one określone w ustawie z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie.

Zgodnie z ustawą (art. 42 ust. 1) wolontariusze mogą wykonywać świadczenia na rzecz:

Rodzaj podmiotu	Zakres przedmiotów świadczeń w ramach wolontariatu
organizacji pozarządowych, osób prawnych i jednostek organizacyjnych, działających na podstawie przepisów o stosunku Państwa do Kościoła Katolickiego w Rzeczypospolitej Polskiej, o stosunku Państwa do innych kościołów i związków wyznaniowych oraz o gwarancjach wolności sumienia i wyznania, jeżeli ich cele statutowe obejmują prowadzenie działalności pożytku publicznego, stowarzyszeń jednostek samorządu terytorialnego, spółdzielni socjalnych, spółek akcyjnych i spółek z ograniczoną odpowiedzialnością oraz klubów sportowych, będących spółkami działającymi na podstawie przepisówustawy z dnia 25 czerwca 2010 r. o sporcie, które nie działają w celu osiągnięcia zysku oraz przeznaczają całość dochodu na realizację celów statutowych oraz nie przeznaczają zysku do podziału między swoich udziałowców, akcjonariuszy i pracowników.	w zakresie ich działalności statutowej, w szczególności w zakresie działalności pożytku publicznego, z wyłączeniem prowadzonej przez nie działalności gospodarczej
organów administracji publicznej	z wyłączeniem działalności gospodarczej
jednostek organizacyjnych, podległych organom administracji publicznej lub nadzorowanych przez te organy	z wyłączeniem prowadzonej przez te jednostki działalności gospodarczej
podmiotów leczniczych w rozumieniu przepisów o działalności leczniczej	w zakresie wykonywanej przez nie działalności leczniczej

Wolontariat może być świadczony także na rzecz organizacji międzynarodowych w Polsce.

Wolontariusz powinien posiadać kwalifikacje i spełniać wymagania odpowiednie do rodzaju i zakresu wykonywanych świadczeń, chociaż w praktyce zaczyna się wolontariat od zadań, którym wolontariusz jest w stanie sprostać, a w trakcie współpracy zadania mogą być odpowiednio dostosowywane do zdobywanych doświadczeń.

Z punktu widzenia prawa istotne jest to, że wolontariat nie jest zrównany ze stosunkiem pracy, co umożliwia wykonywania świadczeń wolontariackich także osobom posiadającym lub zamierzającym nabyć status osoby bezrobotnej.

Zakres współpracy, sposób działania i czas wykonywania świadczeń przez wolontariusza powinny być określone w porozumieniu z instytucją korzystającą (jest to konieczne w przypadku świadczeń wykonywanych przez okres dłuższy niż 30 dni).

Instytucja korzystająca może także pokrywać koszty związane z działalnością wolontariusza (m.in. szkolenia, delegacje, diety).

Wolontariusz nie uzyskuje wynagrodzenia za świadczone usługi. Jeżeli po okresie współpracy z wolontariuszem organizacja decyduje się na zaoferowanie mu opłaty jego świadczeń – musi być zawarta stosowna umowa.

Wzór porozumienia o współpracy z wolontariuszem

Oferty wolontariatu w Polsce

Ogólnopolska sieć centrów wolontariatu