„Zdolność matrymonialna” cudzoziemca

W przypadku zamiaru zawarcia małżeństwa przez cudzoziemca w Polsce konieczne jest ustalenie, czy posiada on możność zawarcia małżeństwa tzw. zdolność matrymonialną, przez którą należy rozumieć brak przeszkód małżeńskich według jego prawa ojczystego (art. 48 ustawy Prawo prywatne międzynarodowe).

Dla ustalenia właściwego prawa ojczystego przyjmuje się następujące zasady:

  • wobec obywatela polskiego, który posiada również inne obywatelstwo, stosuje się prawo polskie;
  • wobec cudzoziemca, posiadającego co najmniej dwa obywatelstwa, stosuje się prawo tego państwa, z którym jest on najsilniej związany;
  • wobec osoby nieposiadającej żadnego obywatelstwa stosuje się prawo państwa, w którym znajduje się jej miejsce zamieszkania, w braku zaś miejsca zamieszkania stosuje się prawo państwa jego zwykłego pobytu.

Posiadanie zdolności matrymonialnej musi zostać stwierdzone w dokumencie wydanym przez odpowiedni organ państwa (może to być także konsul), którego cudzoziemiec jest obywatelem, w formie przewidzianej przez prawo tego państwa. Art. 79 ust. 1 ustawy Prawo o aktach stanu cywilnego przewiduje obowiązek złożenia przez cudzoziemca w/w dokumentu kierownikowi USC.

Wykaz państw, których ustawodawstwa przewidują wydawanie dokumentów stwierdzających możność zawarcia małżeństwa według prawa ojczystego

Lp. Nazwa państwa

Organ lub osoba uprawniona do wystawienia świadectwa możności prawnej do zawarcia małżeństwa

1. ANGOLA

Urząd stanu cywilnego lub przedstawicielstwo dyplomatyczne 

2.

AUSTRIA

  1. Urzędnik stanu cywilnego wg miejsca zamieszkania osoby zamierzającej zawrzeć małżeństwo
  2. Urząd stanu cywilnego w Wiedniu, jeżeli osoba nie ma miejsca zamieszkania w Austrii
3. BELGIA

Urzędnik stanu cywilnego wg miejsca zamieszkania osoby zamierzającej zawrzeć małżeństwo

4. BIAŁORUŚ

Organ milicji lub urzędnik stanu cywilnego wg miejsca zamieszkania osoby zamierzającej zawrzeć małżeństwo

5. BUŁGARIA

 Rada gminy wg miejsca zamieszkania osoby zamierzającej zawrzeć małżeństwo

6. CHILE

 Urząd stanu cywilnego Chile

7. CHINY

 Biuro notarialne wg miejsca zamieszkania osoby zamierzającej zawrzeć małżeństwo

8. CYPR

Władze kościelne lub okręgowe urzędy spraw wewnętrznych

9. CZECHY

Urzędnik stanu cywilnego wg miejsca zamieszkania osoby zamierzającej zawrzeć małżeństwo

10. DANIA

Burmistrz (urząd miejski) wg miejsca zamieszkania osoby zamierzającej zawrzeć małżeństwo

11. FINLANDIA

Duchowny ewangelicko-augsburski, duchowni innych związków religijnych, sędziowie wg miejsca zamieszkania osoby zamierzającej zawrzeć małżeństwo

12. FRANCJA

Mer wg miejsca zamieszkania osoby zamierzającej zawrzeć małżeństwo, przedstawicielstwo dyplomatyczne lub urząd konsularny

13. HOLANDIA
  1. Urzędnik stanu cywilnego wg miejsca zamieszkania osoby zamierzającej zawrzeć małżeństwo, a w braku takiego miejsca – urzędnik stanu cywilnego
  2. przedstawicielstwo dyplomatyczne lub urząd konsularny
14. IRLANDIA
  1. Ministerstwo Spraw Zagranicznych
  2. przedstawicielstwo dyplomatyczne lub urząd konsularny
15. JAPONIA

Przedstawicielstwo dyplomatyczne lub urząd konsularny

16. JEMEN

Ministerstwo Spraw Zagranicznych

17. JORDANIA

Urząd szariacki wg miejsca zamieszkania osoby zamierzającej zawrzeć małżeństwo, następnie zalegalizowane przez Ministerstwo Spraw Zagranicznych

18, KENIA

Główny Urząd Stanu Cywilnego

19. KOSTARYKA

Urzędnik stanu cywilnego wg miejsca zamieszkania osoby zamierzającej zawrzeć małżeństwo

20. KUBA

Ministerstwo Sprawiedliwości Kuby

21. LAOS

Przedstawicielstwo dyplomatyczne

22. LIBERIA

Przedstawicielstwo dyplomatyczne

23. LUKSEMBURG

urzędnik stanu cywilnego wg miejsca zamieszkania osoby zamierzającej zawrzeć małżeństwo

24. ŁOTWA

Departament Konsularny Ministerstwa Spraw Zagranicznych Łotwy w porozumieniu z Ministerstwem Sprawiedliwości

25. MEKSYK

Urzędnik stanu cywilnego wg miejsca zamieszkania osoby zamierzającej zawrzeć małżeństwo

26. MONGOLIA
  1. Zarząd Wykonawczy Churału Delegatów Ludowych wg miejsca zamieszkania osoby zamierzającej zawrzeć małżeństwo lub
  2. przedstawicielstwo dyplomatyczne lub urząd konsularny
27. MOZAMBIK

Biuro Rejestru Centralnego

28. NIEMCY

Urzędnik stanu cywilnego wg miejsca zamieszkania lub pobytu osoby zamierzającej zawrzeć małżeństwo

29. NIGERIA

Przedstawicielstwo dyplomatyczne

30. NORWEGIA

Ministerstwo do Spraw Dzieci i Spraw Rodzinnych lub urząd Notariusza Publicznego

31.

NOWA ZELANDIA

Główny Urząd Stanu Cywilnego

32. PORTUGALIA Centralny Urząd Stanu Cywilnego w Lizbonie
33. ROSJA
  1. Ministerstwo Spraw Wewnętrznych Rosji
  2. przedstawicielstwo dyplomatyczne lub urząd konsularny
34. SENEGAL

Merostwo wg miejsca zamieszkania osoby zamierzającej zawrzeć małżeństwo

35. SŁOWENIA

Urzędnik stanu cywilnego wg miejsca zamieszkania osoby zamierzającej zawrzeć małżeństwo

36. SUDAN

Przedstawicielstwo dyplomatyczne

37. SZWAJCARIA

Urzędnik stanu cywilnego wg miejsca zamieszkania lub miejsca przynależności gminnej osoby zamierzającej zawrzeć małżeństwo

38. SZWECJA
  • urząd parafialny, w którym osoba zamierzająca zawrzeć małżeństwo jest wpisana do rejestru parafian, a dla osób zamieszkałych za granicą – Ministerstwo Spraw Zagranicznych
  • przedstawicielstwo dyplomatyczne lub urząd konsularny
39. TAJLANDIA

Urząd stanu cywilnego dystryktu, w którym zamieszkuje osoba zamierzająca zawrzeć małżeństwo

40. TANZANIA

Główny Urząd Stanu Cywilnego

41. TOGO

Komisarz dystryktu wg miejsca zamieszkania osoby zamierzającej zawrzeć małżeństwo

42. TUNEZJA

Przedstawicielstwo dyplomatyczne

43. TURCJA
  1. urzędnik stanu cywilnego
  2. przedstawicielstwo dyplomatyczne
44. URUGWAJ

Urzędnik stanu cywilnego wg miejsca zamieszkania osoby zamierzającej zawrzeć małżeństwo

45. WĘGRY
  1. urzędnik stanu cywilnego wg miejsca zamieszkania osoby zamierzającej zawrzeć małżeństwo
  2. przedstawicielstwo dyplomatyczne
46. WIETNAM

Organ administracji państwowej właściwy ze względu na miejsce zamieszkania osoby zamierzającej zawrzeć małżeństwo

47.

WIELKA BRYTANIA

  1. rejestrator urodzeń, małżeństw, zgonów wg miejsca zamieszkania osoby zamierzającej zawrzeć małżeństwo
  2. przedstawicielstwo dyplomatyczne lub urząd konsularny, jeżeli osoba zamierzająca zawrzeć małżeństwo mieszka stale zagranicą
48. WŁOCHY
  1. urzędnik stanu cywilnego
  2. przedstawicielstwo dyplomatyczne
49. ZIMBABWE

Główny Urząd Stanu Cywilnego

Prawo krajowe cudzoziemca może przewidywać także dodatkowe warunki, od spełnienia których uzależniona jest możność zawarcia związku małżeńskiego z obywatelem obcego państwa.

Wykaz państw, których ustawodawstwa wymagają uzyskania przez swoich obywateli specjalnego zezwolenia na zawarcie małżeństwa z obywatelami państw obcych

  1. Jemen – zezwolenie Ministerstwa Spraw Wewnętrznych; małżeństwo zawarte bez tej zgody jest w świetle prawa jemeńskiego nieważne;
  2. Kambodża – zezwolenie Ministerstwa Spraw Zagranicznych;
  3. Libia – zezwolenie urzędu wojewódzkiego (baladijat), małżeństwo zawarte bez tej zgody jest w świetle prawa libijskiego nieważne;
  4. Syria – zezwolenie Ministerstwa Spraw Wewnętrznych; małżeństwo zawarte bez tej zgody jest w świetle prawa syryjskiego nieważne 

Z kolei szereg państw nie wydaje dokumentów poświadczających zdolność matrymonialną swoich obywateli.

Wykaz państw, których  ustawodawstwa nie przewidują wydawania dokumentów stwierdzających możność zawarcia małżeństwa według prawa ojczystego

  1. Albania
  2. Arabia Saudyjska
  3. Argentyna
  4. Australia
  5. Bangladesz
  6. Boliwia
  7. Chorwacja
  8. Egipt
  9. Ekwador
  10. Estonia
  11. Etiopia
  12. Ghana
  13. Grecja
  14. Gujana
  15. Gwatemala
  16. Hiszpania
  17. Honduras
  18. Indie
  19. Indonezja
  20. Irak
  21. Iran
  22. Izrael
  23. Kambodża
  24. Kamerun
  25. Kanada
  26. Kolumbia
  27. Korea
  28. Korea Północna
  29. Kuwejt
  30. Lesotho
  31. Liban
  32. Libia
  33. Litwa
  34. Macedonia
  35. Mali
  36. Malta
  37. Maroko
  38. Namibia
  39. Pakistan
  40. Panama
  41. Peru
  42. Republika Południowej Afryki
  43. Rumunia
  44. Serbia
  45. Syria
  46. Ukraina
  47. Zambia
  48. Zjednoczone Emiraty Arabskie

W takim przypadku, a także gdy otrzymanie dokumentu napotyka inne, trudne do przezwyciężenia przeszkody, sąd w postępowaniu nieprocesowym, na wniosek cudzoziemca, może go zwolnić od złożenia takiego dokumentu. Sąd samoistnie ocenia istnienie pozytywnych, jak i brak negatywnych przesłanek do zawarcia małżeństwa, a jego orzeczenie wydane w tej sprawie zastępuje wymagany dokument. Orzeczenie Sądu musi być dostarczone do USC.

Aby uzyskać w/w orzeczenie, cudzoziemiec powinien złożyć do Sądu Rejonowego, właściwego ze względu na miejsce swojego zamieszkania, a w przypadku braku takiego miejsca – do Sądu Rejonowego właściwego ze względu na miejsce swojego pobytu, wniosek z prośbą o wydanie zwolnienia z obowiązku przedłożenia dokumentu do USC. Wniosek taki podlega opłacie stałej w wysokości 100 zł. We wniosku należy podać trudne do przezwyciężenia przeszkody, z powodu których osoba nie może uzyskać danego dokumentu w swoim kraju. Duża odległość od właściwego kraju czy wysokie koszty podróży nie będą stanowiły dla sądu wystarczającej przesłanki do zwolnienia cudzoziemca z konieczności złożenia dokumentu stwierdzającego możność zawarcia małżeństwa z obywatelem polskim według prawa ojczystego.

 

logo migrapolis

logo ue biale

Projekt "Nowa ustawa - moje nowe prawa" współfinansowany jest ze środków z Europejskiego Funduszu na rzecz
Integracji Obywateli Państw Trzecich oraz z budżetu państwa

Materiały znajdujące się na stronie nie są opiniami Komisji Europejskiej oraz Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej. Komisja Europejska oraz Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznejnie nie ponosi odpowiedzialności za sposób wykorzystania udostępnionych informacji.

 Copyright © by Fundacja Rozwoju Oprócz Granic, 2015