Status pobytowy dziecka

Sytuacja pobytowa dziecka jest uzależniona od sytuacji pobytowej rodzica. Z samego tytułu urodzenia dziecka na terytorium Polski nie przysługuje mu polskie obywatelstwo.

Status pobytowy rodzica	Status pobytowy małoletniego dziecka cudzoziemca urodzonego w Polsce	Dokumenty niezbędne w postępowaniu
przebywa na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej na podstawie wizy krajowej	Jeżeli dziecko to urodziło się w okresie ważności wizy krajowej lub zezwolenia na pobyt czasowy, wówczas może ubiegać się o zezwolenie na pobyt czasowy (na mocy art. 160 pkt 2 ustawy o cudzoziemcach), którego udziela się na okres do dnia, w którym upływa termin ważności wizy krajowej lub zezwolenia na pobyt czasowy, udzielonych przedstawicielowi ustawowemu dziecka.	wniosek aktualna fotografia akt urodzenia dokument podróży ubezpieczenie zdrowotne w rozumieniu ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej, finansowanych ze środków publicznych, lub potwierdzenie pokrycia przez ubezpieczyciela kosztów leczenia na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej - źródło stabilnego i regularnego dochodu, wystarczającego na pokrycie kosztów utrzymania siebie i członków rodziny pozostających na utrzymaniu potwierdzenie posiadania miejsca zamieszkania na terenie RP.
przebywa na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej na podstawie zezwolenia na pobyt czasowy.
przebywa na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej na podstawie zezwolenia na pobyt stały.	Jeżeli dziecko urodziło się po udzieleniu cudzoziemcowi zezwolenia na pobyt stały lub zezwolenia na pobyt rezydenta długoterminowego UE, wówczas dziecko może ubiegać się o zezwolenie na pobyt stały (na mocy art. 195 ust. 1 pkt 1 lit. a). Jeżeli dziecko urodziło się w okresie ważności zezwolenia na pobyt czasowy udzielonego temu cudzoziemcowi, zanim jeszcze uzyskał pobyt stały lub zezwolenia na pobyt rezydenta długoterminowego UE, to także może ubiegać się o zezwolenia na pobyt stały (na mocy art. 195 ust. 1 pkt 1 lit. b).	wniosek aktualna fotografia akt urodzenia dokument podróży dokumenty niezbędne do potwierdzenia danych zawartych we wniosku i okoliczności uzasadniających ubieganie się o udzielenie zezwolenia na pobyt stały.
przebywa na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej na podstawie zezwolenia na pobyt rezydenta długoterminowego UE.
obywatelstwo polskie	obywatelstwo polskie	z mocy prawa
pobyt bez dokumentów	pobyt bez dokumentów	wniosek aktualna fotografia akt urodzenia dokument podróży potwierdzenie posiadania miejsca zamieszkania na terenie RP.

Uwaga! W przypadku dzieci, które urodziły się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, ale ich rodzice przebywają bez stosownych dokumentów pobytowych na terytorium kraju, warto starać się o zezwolenie na pobyt na podstawie art. 181. ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 12 grudnia 2013 r. o cudzoziemcach.

Jeśli rodzic ma Kartę Polaka, może wnioskować o wydanie takiego dokumentu także dla dziecka.

Kiedy można ubiegać się o obywatelstwo polskie dla dziecka?

Obywatelstwo polskie przyznawane jest zgodnie z zasadą ius sanguinis, co oznacza, że miejsce urodzenia dziecka nie decyduje o nabyciu obywatelstwa polskiego. Rozstrzygający jest status pobytowy rodziców oraz to, jakich krajów są obywatelami.

Nabycie obywatelstwa polskiego

Na podstawie art. 14 ustawy o obywatelstwie, dziecko nabywa obywatelstwo polskie poprzez urodzenie jeśli:

co najmniej jedno z rodziców jest obywatelem polskim;
urodziło się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, a jego rodzice są nieznani, nie posiadają żadnego obywatelstwa lub ich obywatelstwo jest nieokreślone.

Nadanie obywatelstwa polskiego rodzicom bądź uznanie ich za obywateli polskich wpływa na obywatelstwo dziecka, które pozostaje pod ich władzą rodzicielską. Jeśli zmiana dotyczy jednego z rodziców, wpływa ona na obywatelstwo dziecka, jeśli drugie z rodziców złożyło oświadczenie o wyrażeniu zgody na nabycie obywatelstwa polskiego przez dziecko lub też w sytuacji, gdy drugi rodzic został pozbawiony władzy rodzicielskiej. Jeśli małoletni, którego dotyczy nadanie obywatelstwa, ma więcej niż 16 lat, do wszczęcia procedury wymagana jest jego oficjalna, pisemna zgoda.

O nabyciu obywatelstwa polskiego przez dziecko może także zadecydować zmiana w ustaleniu osoby lub obywatelstwa jednego lub obojga rodziców, jeśli nastąpiły przed upływem roku od narodzin potomka. Zmiany w ustaleniu ojca w wyniku zaprzeczenia lub unieważnienia ojcostwa mogą decydować o nadaniu obywatelstwa do osiągnięcia pełnoletności przez dziecko. Po ukończeniu 16 roku życia wymagana jest zgoda małoletniego.

Sytuacją, w której dziecko cudzoziemskie nabywa obywatelstwo polskie, jest przysposobienie przez obywatela lub obywateli RP, jeśli dotyczy dziecka młodszego niż 16 lat. W tym przypadku przyjmuje się, że małoletni cudzoziemiec nabył obywatelstwo polskie z dniem urodzenia.

Wspomniane oświadczenia w sprawach związanych z nabyciem obywatelstwa polskiego przyjmuje wojewoda właściwy ze względu na miejsce zamieszkania oraz konsul, w przypadku osób zamieszkałych za granicą, przebywających w Polsce na podstawie wizy lub w ruchu bezwizowym.

Nadanie obywatelstwa polskiego małoletniemu cudzoziemcowi następuje na wniosek jego przedstawicieli ustawowych.

Wniosek o nadanie obywatelstwa polskiego składa się za pośrednictwem wojewody lub konsula, osobiście lub korespondencyjnie z poświadczonym podpisem. Wojewoda, konsul i minister właściwy do spraw wewnętrznych przekazują wniosek o nadanie obywatelstwa polskiego bezpośrednio Prezydentowi Rzeczypospolitej Polskiej.

Do wniosku o nadanie obywatelstwa należy dołączyć następujące dokumenty:

zdjęcie dziecka,
akt urodzenia dziecka,
dokument potwierdzający tożsamość i obywatelstwo dziecka,
dokument potwierdzający, że jeden z rodziców jest obywatelem polskim,
zgoda rodzica cudzoziemca na nadanie dziecku obywatelstwa polskiego.

W przypadku, gdy wniosek jest składany w imieniu małoletniego starszego niż 16 lat, należy dołączyć do wniosku oświadczenie wyrażenia jego zgody na nadanie obywatelstwa polskiego. We wniosku umieszcza się również imię, nazwisko i adres zamieszkania rodzica lub opiekuna prawnego.

Zameldowanie i PESEL

Kiedy noworodek nieposiadający polskiego obywatelstwa ma już paszport oraz dokument potwierdzający prawo do legalnego pobytu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, należy zadbać o jego zameldowanie.

Wniosek o zameldowanie składa się w Wydziale Spraw Obywatelskich właściwym dla miejsca zamieszkania rodziców. Zasady zameldowania zostały opisane w podrozdziale Obowiązek meldunkowy.

O nadanie numeru PESEL z urzędu występuje kierownik urzędu stanu cywilnego, sporządzający akt urodzenia w przypadku urodzonych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej dzieci cudzoziemców, zamieszkujących na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej w związku z:

uzyskaniem prawa stałego pobytu przez obywatela państwa członkowskiego Unii Europejskiej, obywatela państwa członkowskiego Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) – strony umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym i obywatela Konfederacji Szwajcarskiej,
uzyskaniem prawa stałego pobytu przez członka rodziny obywatela państwa członkowskiego Unii Europejskiej, obywatela państwa członkowskiego Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) – strony umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym i obywatela Konfederacji Szwajcarskiej,
udzieleniem zezwolenia na pobyt stały, « udzieleniem zezwolenia na pobyt rezydenta długoterminowego Unii Europejskiej,
uzyskaniem statusu uchodźcy,
uzyskaniem ochrony uzupełniającej,
uzyskaniem azylu,
uzyskaniem zgody na pobyt tolerowany,
uzyskaniem ochrony czasowej,
uzyskaniem zgody na pobyt ze względów humanitarnych.

W przypadku dzieci pozostałych cudzoziemców, wniosek o nadanie numeru PESEL składa się na formularzu w Wydziale Obsługi Mieszkańców urzędu dzielnicy Śródmieście miasta stołecznego Warszawy. Wniosek o nadanie numeru PESEL powinien być automatycznie wystosowany do Ministra Spraw Wewnętrznych przez Wydział Spraw Obywatelskich, w którym złożono formularz meldunkowy. Warto jednak osobiście się upewnić, że dokument na pewno zostanie przesłany. Procedura nadania numeru PESEL nie powinna trwać dłużej niż miesiąc.

PESEL to polski system ewidencji ludności. Indywidualny numer nadaje się wszystkim obywatelom oraz niektórym cudzoziemcom zameldowanym na terenie RP. Numer PESEL będzie potrzebny m.in. w kontaktach ze służbą zdrowia, szkołą oraz administracją publiczną.